Dzień dobry, cześć!
Nazywam się Rita Miernik i z wykształcenia jestem prawniczką. Ukończyłam studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego. Później studiowałam Gender Studies w Polskiej Akademii Nauk. Obecnie przymierzam się do ukończenia przygody w Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych Uniwersytetu Warszawskiego na kierunkach socjologia i bioetyka.
Tematyka żydowska była mi bliska od zawsze, choć pod kątem praktycznym nie miałam z nią zbyt wiele wspólnego. Może to ruinofilia, może tęsknota za życiem niewydarzonym, a może to Maybelline – nie wiem. Ale kotłujące się we mnie ciekawość i smutek wyrwały mnie z fotela i kazały podążać za sobą. Dokąd ta droga doprowadzi? Nie wiem? Czy kryje się za tym coś więcej? A może to tylko egotyczna próba zaspokojenia własnej fanaberii? Kiedy dotrę do ostatniej synagogi, wtedy Wam powiem.
Spacery autorskie po wystawie stałej Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN z okazji 10 urodzin Muzeum (2024)
Z okazji 10. urodzin Muzeum POLIN wraz z przewodniczką i edukatorką Muzeum, Kingą Senczyk poprowadziłyśmy spacer po wystawie stałej pt. „Teorie spiskowe – skąd te bzdury?”. W czasie spaceru po wystawie stałej przyjrzałyśmy się absurdom najpopularniejszych legend: o mordzie rytualnym, porywaniu chrześcijańskich dzieci i przerabianiu ich na macę oraz o kradzieży i nakłuwaniu hostii. Poznamy konteksty powstania fałszywych przekonań o ogromnym bogaceniu się Żydów. Zajrzymy do nowożytnych publikacji antysemickich, głoszących, że Żydzi zakulisowo planują przejęcie panowania nad światem. I wreszcie zmierzyliśmy się z tragicznymi konsekwencjami powstawania i krążenia takich legend. Wspaniała przygoda!
Smutne synagogi na Europejskich Dniach Dziedzictwa w Muzeum im. O. Kolberga w Przysusze (2024)
Wykład na temat synagog i projektu „Smutne Synagogi” zwieńczył tegoroczne Europejskie Dni Dziedzictwa w Przysusze. Opowiedziałam o polskich synagogach, przemyciłam trochę lokalnych historii małych społeczności żydowskich przedwojennej Polski, pokazałam też masę zdjęć z mojej podróży po kraju.
Aplikacja MonumentApp Polskiej Organizacji Turystycznej oraz Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków
Na potrzeby aplikacji turystycznej Polskiej Organizacji Turystycznej oraz Narodowego Instytutu Konserwacji Zabytków – MonumentApp, stworzyłam opisy polskich synagog wartych odwiedzenia oraz biogramy osób z nimi związanych. Bardzo ciekawa współpraca i duże ułatwienie dla turystów, którzy chcieliby poznać zabytku kultury żydowskiej w Polsce.
Historyczny spacer śladami koneckich Żydów (Końskie)
Prawie 150 osób na spacerze ze Smutnymi Synagogami!
„Pani to się w język nie gryzie” powiedział mi po spacerze starszy Pan.
Był to dla mnie chyba największy komplement. Nie gryzę się i nie zamierzam. Chcę przekazywać historię taką jaka była, a nie taką jaką chciałabym żeby była. Zawsze o moim projekcie „Smutne synagogi” mówię krótko: będzie bolało, ale będzie warto. Ponad 100 osób, a życzliwi mówią że blisko 150, wyszło wczoraj ze mną na spacer śladami koneckich Żydów!
A gdybym Wam powiedziała, że istnieje miasteczko, w którym bardzo dużo zostało z żydowskiej rzeczywistości?
- zakłady przemysłowe wzniesione przez koneckich Żydów
- żydowska szkoła
- żydowskie kamienice
- urocza kuczka lewitująca kilka metrów nad ziemią
- domy z dachami na korbę
- introligatornia, która od dziesięcioleci działa w tym samym miejscu
- a to wszystko wieńczy budynek z żydowskich nagrobków
„Szok! Przechodzę tedy codziennie od 20-50 lat i nie miałem pojęcia, że to miejsce ma taką historię”.
O takie refleksje walczyłam!
Było to rewelacyjne doświadczenie, móc opowiedzieć mieszkańcom o koneckich Żydach i historii miasta widzianej moimi oczami. To historia doświadczana na żywym organizmie, więc ciekawsza niż wkuwanie z podręcznika.
- blisko 150 spacerowiczów
- 2,5 godziny spaceru
- 10 wspaniałych śladów kultury żydowskiej
- 11 tysięcy kroków
Europejskie Dni Kultury Żydowskiej (EDJC) – Wirtualny spacer po Smutnych Synagogach świętokrzyskiego sztetla
- stanie w jakim są współcześnie świętokrzyskie synagogi
- ich przeznaczeniu, które najczęściej nie ma nic wspólnego z pierwotnym
- historiach społeczności sztetli, którymi usłane były przedwojenne ziemie świętokrzyskie
Bardzo często obecność Żydów na ziemiach polskich jest sprowadzana do gromadzenia ludzi w gettach i eksterminacji w obozach zagłady.
Bezsprzecznie jest to niewyobrażalna tragedia, ale powoduje, że współczesne myślenie o Żydach fokusuje się wyłącznie na temacie Zagłady, zacierając wielowiekową historię życia ludności żydowskiej w Polsce, która w ogromnej mierze przyczyniła się do rozwoju społecznego i gospodarczego regionu i kraju oraz budując obraz Żydów jako ofiar pozbawionych sprawczości. Tymczasem Żydzi byli nieodzownym elementem społecznego krajobrazu i budowali wraz z innymi mieszkańcami ziem polskich rzeczywistość naszego kraju.
Smutne Synagogi w Społecznym Liceum Ogólnokształcącym im. Małego Księcia Zespołu Szkół Społecznych nr 2 w Tarnobrzegu
Opowiedziałam młodzieży o całym przedsięwzięciu, jak wygląda moja praca nad Smutnymi, ile czasu mi to zajmuje, jak stworzyć taki projekt od strony technicznej. Nie omieszkałam także poruszyć tematu lokalnej historii oraz antysemityzmu i najdziwniejszych stereotypów od Żydach. Młodzież była fantastyczna i po 2 godzinach wykładu żywo zadawała pytania i prowadziła rozmowę.
Smutne synagogi w II Liceum Ogólnokształcącym z Oddziałami Dwujęzycznymi
im. Marii Skłodowskiej-Curie w Końskich
Czy szukanie 'Smutnych synagog’ ma sens? Skoro te budynki są „nie-nasze”, żydowskie, skoro nie reprezentują walorów estetycznych, skoro często nie mają nawet 100 lat, skoro nie są świątyniami, a więc nie obejmuje ich aura sacrum? O odpowiedzialności moralnej, znaczeniu pamięci zbiorowej, winie metafizycznej, tworzeniu się tożsamości, najciekawszych miejscówkach na mapie smutnych synagog i ogromnej różnorodności odszukanych miejsc modlitwy – o tym wszystkim opowiedziałam klasom humanistycznym i akademickim II LO.
Inne moje projekty:
O projekcie w Imponderabiliach Karola Paciorka:
Ostatnio piszę także na temat prowincjonalnej historii robotniczej. Generalnie grzebię w temacie pamięci.
______________________________________________________________________________________