Synagoga w Busku-Zdroju – fot. Rita Miernik dla 'Smutne synagogi’

SYNAGOGA – BUSKO-ZDRÓJ

Stałam wieczorem pod buską synagogą i nadziwić się nie mogłam. Tak po prostu, po ludzku. Niektóre synagogi są mało atrakcyjne i można zrozumieć, dlaczego nie są objęte ochroną ze strony konserwatorskiej, ale w tym przypadku jest to dla mnie niepojęte.

SPOŁECZNOŚĆ

Busko-Zdrój było miastem-własnością katolickiego Zakonu Norbertanek, więc przez długi czas Żydzi mieli zakaz osiedlania się w tej miejscowości.

Gmina żydowska zaczęła się tu formować w latach 80. XIX w. Kiedy Żydzi w końcu mogli legalnie się osiedlać, rozwinęli tu handel i przemysł, gdyż pierwotnie Busko było niezbyt zamożnym, rolniczym miasteczkiem.

SYNAGOGA BUSKO-ZDRÓJ – BUDOWA

Pod koniec lat 20. XX w. wzniesiono ten budynek w miejsce starej, drewnianej budowli.

WOJNA

Do Buska przesiedlano wielu Żydów z okolicznych gmin. W dniu w wywózki z Buska, liczebność wyznawców judaizmu wynosiła ok. 2000 osób, co było przyczyną skrajnego przeludnienia getta.

W 1942 Żydów wyprowadzono przed budynki mieszkalne i rozpoczęła się akcja likwidacji getta. Starców mordowano na miejscu, strzałem w głowę. Podobny los czekał dzieci, którym roztrzaskiwano głowy o ścianę.

Hitlerowcy zdewastowali budynek synagogi i zamienili go w magazyn zboża.

TERAZ

Synagoga Busko-Zdrój pełni funkcje handlowe i jest własnością prywatną. Wcześniej była tu żabka. W środku ze starego wystroju zostały tylko kolumny, resztę przebudowano bez zachowania starego stylu.

Synagoga jest wpisana do rejestru zabytków. Została sprzedana przez gminę żydowską.